با توجه به تکنولوژی و پیشرفت علم و ماشینی شدن زندگی، امروزه کمتر کسی پیدا می شود که با نام الکتروموتور و تجهیزات الکتریکال آشنا نباشد، بعد از اختراع برق قطعا الکتروموتور یکی از مهم ترین اختراعات بشر محسوب می شود.
در این مقاله می خواهیم بدانیم الکتروموتور چیست و با نحوه کارکرد و انواع آن آشنا شویم برای کسب اطلاعات در این زمینه تا پایان مقاله با ما همراه باشید
الکتروموتور چیست؟
الکتروموتور یا موتور الکتریکی همانگونه که از نامش پیداست ماشینی است که انرژی الکتریکی را ابتدا به انرژی مغناطیسی و در نهایت به انرژی مکانیکی تبدیل می کند، ولیکن این فرایند نمی تواند به راحتی انجام شود.
اکثریت الکتروموتورها دوار هستند اما برخی از انواع آن ها با گذر زمان و پیشرفت روز افزون علم و تکنولوژی تغییرات فراوانی داشته و دوار نیستند.
در حالت کلی می توان گفت که الکتروموتور جسمی است با جریان الکتریکی، که زمانی که تحت میدان مغناطیسی قرار می گیرد بر آن نیرو وارد می شود، برای درک این موضوع دو آهن ربا را در نظر بگیرید قطب های همنام هم دیگر را دفع و قطب های غیر همنام هم دیگر را جذب می کنند.
همچنین لازم است بدانید الکتروموتور شامل دو بخش ثابت و دوار است که بخش ثابت را استاتور و بخش دوار را روتور می نامند.
در ادامه مقاله به بررسی انواع و کاربرد هر کدام از آن ها می پردازیم
انواع الکتروموتور:
الکتروموتور ها شامل سه دسته می باشند که به قرار ذیل است:
- دی سیDC
- AC
- الکتروموتور خاص
نوع AC
الکتروموتورهای AC یکی از متداول ترین انواع موتورهای الکتریکی است که در صنعت کاربردهای زیادی دارد، طراحی ساده- استحکام بالا- قیمت مناسب و هزینه اندک برای نگهداری آن، از مزایای این نوع الکتروموتور است.
الکتروموتورهای AC خود شامل انواع مختلفی می شود که هر کدام از آن ها کاربردهای خاصی دارند.
نوع AC تک فاز و الکتروموتور AC سه فاز، دو نوع پرکاربرد از الکتروموتور های AC هستند.
نوع DC
این نوع جز الکتروموتورهای دوار می باشد، در این نوع موتور یک سیم آویزان آزاد وجود دارد که داخل یک ظرف جیوه قرار گرفته است و دو سمت ظرف را نیز یک آهنربا احاطه کرده است. با گذر جریان از سیم، گردش آن در اطراف آهن ربا شروع می شود که این امر موجب بیشتر شدن میدان مغناطیسی دوار اطراف سیم خواهد شد.
سرعت و گردش نوع DC به ولتاژ و جریان آن بستگی دارد، از این موتور در کاربردهای کششی مانند لکوموتیوها استفاده می کنند.
نوع خاص
این نوع به صورت سفارشی تولید می شوند و برای کاربردهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرند.
معیارهای انتخاب الکتروموتور
الکتروموتورها از نظر سرعت و قدرت با هم فرق دارند ولیکن تنها این موارد برای انتخاب الکتروموتور کافی نمی باشد در ادامه عواملی که می بایست در زمان انتخاب الکتروموتور به آن توجه شود را مورد بررسی قرار می دهیم:
- ولتاژ: اگر برای مصارف خانگی می خواهید می بایست ولتاژ آن 220 ولت باشد و برای مصارف صنعتی به نوع سه فاز 380 ولتی نیاز دارید.
- جریان: از آنجا که فرکانس جریان در کشورمان 50 هرتز می باشد از این رو می بایست الکتروموتور متناسب با این جریان را انتخاب کنید.
- گشتاور خروجی: برای انتخاب آن براساس گشتاور خروجی می بایست میزان گشتاور را در بدترین حالت ممکن در نظر بگیرید.
- سرعت: نوع سرعت ثابت و یا متغیر در انتخاب الکتروموتور تاثیر زیادی دارد به عنوان مثال اگر در یک بازه زمانی سرعت موتور ثابت است و گاهی نیز سرعت را کم می کنید باید برای این کار الکتروموتور ترمزدار را انتخاب نمایید.
- توان: یکی از مهم ترین پارامترها برای انتخاب آن توان است، لازم است بدانید واحد توان براساس کیلووات و یا اسب بخار می باشد.
- چرخه عمر: اگر می خواهید الکتروموتوری انتخاب نمایید که به صورت مداوم کار کند نوع AC انتخاب مناسبی می باشد زیرا که این نوع موتور عمر بسیار زیادی دارد و اگر الکتروموتور شما کم کار می کند می توانید نوع DC را انتخاب کنید.
- اندازه و پیکربندی فریم: گاهی ممکن است در انتخاب نوع موتور محدودیت فضا داشته باشید می توانید در چنین شرایطی الکتروموتور کامپکت را انتخاب کنید لازم به ذکر است یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار در انتخاب الکتروموتور محل نصب و اندازه فضای مورد نیاز است.
- محل استفاده: محل استفاده آن امر بسیار مهمی است که می بایست حتما به آن توجه داشته باشید زیرا ممکن است در زمان روشن نمودن دینام جرقه های زیادی ایجاد شود.
- سیستم تهویه: موتورهای بدون فن در مقایسه با نوع فن دار از ورود اجزا خارجی ممانعت می کنند ولیکن به زمان بیشتری برای سرد شدن نیاز دارند.
- هزینه های نگهداری: هزینه آن تنها برای خریداری آن نمی باشد ولیکن می بایست هزینه های مانند مصرف برق- هزینه عملیاتی و… را نیز در نظر بگیرید و با توجه و دقت به این موارد بهترین نوع الکتروموتور را انتخاب نمایید.
